Η
Ήπειρος είναι γεωγραφική και ιστορική περιοχή στη νοτιοανατολική Ευρώπη, που μοιράζεται μεταξύ της
Ελλάδας και της
Αλβανίας. Βρίσκεται μεταξύ της οροσειράς
Πίνδου και του
Ιονίου Πελάγους, εκτεινόμενη από τον κόλπο του
Αυλώνα και τα
Κεραύνια όρη στο βορρά, μέχρι τον
Αμβρακικό κόλπο και τα ερείπια της
ρωμαϊκής πόλης
Νικόπολη στο νότο. Σήμερα είναι διαιρεμένη μεταξύ της
περιφέρειας Ηπείρου στη βορειοδυτική Ελλάδα και τους νομούς
Αυλώνα,
Αργυροκάστρου και
Βερατίου στη νότια
Αλβανία. Η μεγαλύτερη πόλη στην Ήπειρο είναι τα
Ιωάννινα, έδρα της
Περιφέρειας Ηπείρου της Ελλάδος, με το
Αργυρόκαστρο μεγαλύτερη πόλη στο μέρος της Ηπείρου εντός της σημερινής Αλβανίας.
[1]
Τραχιά και ορεινή περιοχή, η Ήπειρος ήταν η βορειοδυτική περιοχή της
αρχαίας Ελλάδας. Κατοικούνταν από τις ελληνικές φυλές των
Χαόνων,
Μολοσσών, και
Θεσπρωτών, και ήταν η έδρα του
ιερού της Δωδώνης, του παλαιότερου αρχαίου ελληνικού
μαντείου, και του πιο διάσημου μετά τους
Δελφούς. Ενωμένη σε
ενιαίο κράτος το 370 π.Χ. από τη δυναστεία των
Αιακιδών, η Ήπειρος απέκτησε φήμη κατά τη διάρκεια της βασιλείας του
Πύρρου της Ηπείρου, του οποίου οι εκστρατείες εναντίον της
Ρώμης είναι η προέλευση του όρου «πύρρειος νίκη». Η Ήπειρος έγινε μέρος της
Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μαζί με την υπόλοιπη Ελλάδα το 146 π.Χ., και κατόπιν από τη
Βυζαντινή Αυτοκρατορία που την ακολούθησε. Μετά την πτώση της
Κωνσταντινούπολης στην
Τέταρτη Σταυροφορία, η Ήπειρος έγινε το κέντρο του
Δεσποτάτου της Ηπείρου, ενός από τα διάδοχα κράτη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Κατακτήθηκε από την
Οθωμανική Αυτοκρατορία τον 15ο αιώνα, και έγινε ημιανεξάρτητη κατά τη διακυβέρνηση του
Αλή Πασά στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά οι Οθωμανοί την επανέφεραν υπό τον έλεγχό τους το 1821. Μετά τους
Βαλκανικούς Πολέμους και τον
Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η νότια Ήπειρος έγινε μέρος της
Ελλάδας, ενώ η
Βόρεια Ήπειρος αποτέλεσε τμήμα του νεοσύστατου κράτος της
Αλβανίας.
Η
Σαγιάδα είναι ένα παραθαλάσσιο χωριό του
Δήμου Φιλιατών με 594 μόνιμους κατοίκους (
απογραφή 2011)
[1] και απέχει από την πόλη της
Ηγουμενίτσας περίπου 20 χιλιόμετρα ενώ η απόσταση από τους
Φιλιάτες είναι περίπου 15 χιλιόμετρα. Σύμφωνα με το
Σχέδιο Καποδίστρια, η Σαγιάδα αποτέλεσε δημοτικό διαμέρισμα του
Δήμου Σαγιάδας. Ο νόμος ήταν σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2010, οπότε και αντικαταστάθηκε από τη νέα διοικητική διαίρεση που προβλέπει το
Σχέδιο Καλλικράτης, με αποτέλεσμα η Σαγιάδα να ενταχθεί στο
Δήμο Φιλιατών. Η Σαγιάδα είναι το δυτικότερο σημείο της Ηπειρωτικής Ελλάδας.
